Các chuyên gia của Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đều đồng thuận quan điểm: Khủng hoảng kinh tế khó có thể chạm tới VN.
Tốc độ tăng trưởng cao nhưng lạm phát phi mã, gia tăng các hoạt động đầu cơ đang khiến kinh tế VN để lộ nhiều “khoảng trống”. Tuy nhiên các chuyên gia của Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đều đồng thuận quan điểm: Khủng hoảng kinh tế khó có thể chạm tới VN.
Hệ lụy đằng sau những con số “vượt quá mong đợi”
Năm 2007, FDI vào VN chỉ có thể gói gọn trong hai chữ “bùng nổ” và vượt quá mong đợi. Tuy nhiên, một phần vốn lớn trong tổng số 20,3 tỷ USD cam kết vào VN lại không tập trung cho sản xuất mà chủ yếu rót vào hoạt động đầu cơ chứng khoán, bất động sản vốn đầy may rủi và bất an.
Trong khi, thị trường chứng khoán - sức hút của nền kinh tế VN cũng đang trải qua quá nhiều “bĩ cực”. Sau giai đoạn thăng hoa với quy mô vốn hoá tăng từ 1,1%GDP (cuối năm 2005) lên trên 40% (cuối năm 2007), sự tăng trưởng quá nóng của thị trường đã kéo theo hệ luỵ tất yếu là tình trạng đổ nhào và tốc độ rớt giá vô cùng khủng khiếp của tất cả chứng khoán niêm yết.
Chỉ tính trong vòng một năm trở lại đây, đà sụt giảm của VN-Index đã khiến chứng khoán VN đánh mất không dưới một nửa thành quả phấn đấu trong suốt 7 năm ròng. Từ đỉnh 1170,67 điểm lập ngày 12/3/2007, VN-Index tính đến hết phiên giao dịch sáng 2/4 chỉ còn giữ được mức 525,11 điểm. Hầu hết cổ phiếu đều giảm từ 50% đến 60 - 70% thị giá so với đỉnh xác lập cách đây đúng tròn một năm .
Khi thị trường chứng khoán rơi vào chuỗi ngày “tăm tối”, lạm phát đẩy chi phí tiêu dùng, sản xuất đội lên 20 - 30%, người dân phàn nàn, doanh nghiệp trong nước kêu than... không ít nhà đầu tư đã tỏ ra lo ngại về những mỹ từ sớm được mặc định cho VN - “ngôi sao đang lên”, “con rồng đang thức tỉnh ở Đông Á”… Những “khoảng trống” khó có thể hàn lấp một sớm một chiều dần lộ diện làm dấy lên không ít trăn trở cho tương lai phát triển của kinh tế VN. Liệu một cuộc khủng hoảng tài chính của năm 1997 có một lần nữa tái hiện?
Tuy nhiên, câu trả lời cho những ai đang quan ngại về nguy cơ một cuộc khủng hoảng kinh tế có thể đổ bộ đến VN đã được các chuyên gia kinh tế CIEM khẳng định là “không”.
Mấu chốt để kinh tế VN đứng vững
Nếu nhìn một cách thẳng thắn, khó có thể phủ nhận những dấu hiệu bất ổn đang chớm xuất hiện trong kinh tế vĩ mô của VN theo như nhận định của TS. Ulrike Maenner, Giám đốc kỹ thuật của Chương trình cải cách kinh tế vĩ mô GTZ VN.
Chính sách tiền tệ và điều hành tỷ giá đang bộc lộ sự thiếu nhất quán trong mục tiêu kiềm chế lạm phát và bình ổn tỷ giá. Năng lực quản trị rủi ro còn non kém của đa số doanh nghiệp trong nước… Chưa kể, khả năng thu thập, phân tích, xử lý và dự báo thông tin liên quan đến biến động giá cả hàng hoá, thị trường tài chính tiền tệ thế giới cũng là thách thức không nhỏ đặt ra cho các nhà hoạch định chính sách VN.
Chỉ riêng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ba tháng đầu năm 2008 của VN đã là 9,2%, trong khi cả năm 2007 con số này ở mức 12,6% đã khiến người dân hoảng sợ. Nếu không kiềm chế được lạm phát, luồng vốn lớn sẽ đổ vào các hoạt động đầu cơ thay vì tập trung hợp lý cho hoạt động sản xuất tạo giá trị gia tăng đich thực cho nền kinh tế - cũng là cảnh báo cấp thiết được các chuyên gia của CIEM đưa ra.
Bài toán hoá giải mối quan hệ: tăng trưởng kinh tế - kiềm chế lạm phát đang là một phương trình không dễ tìm ra đáp số đối với các nhà quản trị, điều hành kinh tế của VN.
Tuy nhiên, vẫn có những cơ sở chắc chắc để các chuyên gia của CIEM khẳng định - kinh tế VN sẽ không rơi vào khủng hoảng - mấu chốt là do VN vẫn chưa tự do hoá tài sản vốn và Chính phủ VN đang nỗ lực điều hành, bình ổn thị trường .
Nhìn một cách tích cực, thâm hụt thương mại khá nặng nề của VN âu cũng là điều tương đối dễ hiểu với một nước đang phát triển nhanh chóng cần nhập lượng lớn máy móc, thiết bị tăng cường năng lực sản xuất cho nền kinh tế.
Trong khi, nợ nước ngoài của VN vẫn đang trong “tầm kiểm soát”, cán cân thanh toán quốc tế nhờ lượng kiều hối, FDI và vốn đầu tư gián tiếp vẫn duy trì được thặng dư. Đặc biệt, nỗ lực “chìa vai” gánh vác, ổn định thị trường tài chính tiền tệ, thị trường chứng khoán, của Chính phủ VN hiện nay đang là cơ sở cho niềm tin lớn của nhà đầu tư vào sự ổn định và phát triển của kinh tế VN.